Wednesday, April 13, 2011

"Гурван-Эрдэнэ багшийн дээд" сургуулийн танилцуулга

  Эрхэм зорилго
Хүмүүнлэг нээлттэй үйлчилгээ
Хэрэгцээнд түшиглэсэн сургалт  
  Бүтээлч, чадавхитай мэргэжилтэн
3 эрдэнэ багшийн дээд сургууль

Манай онцлог
Чадварт суурилсан сургалт
Гэгээрэлд чиглэсэн боловсрол
  Манай сургууль нь анх 1993 онд байгуулагдсан хувийн хэвшлийн  анхны сургуулиудын нэг билээ
 Өнөөгийн байдлаар хэвлэл, аялал жуучлал, боловсролын салбарт 1000 гаруй боловсон хүчнийг бэлтгэн гаргасан
  Сургалтын хэлбэр:
   -Магистр
   -Бакалаврын сургалт
 Тэнхим:
-Нийгмийн ухааны тэнхим
- Хэл бичгийн ухааны тэнхим
- Боловсрол судалгаа-Аргазүйн тэнхим
 Сургалтын чиглэл, онцлог
-Багш, Монгол хэл, уран зохиолын багш
-Багш,Монгол хэл, англи хэлний багш
- Багш, Математик
- Багш, Түүх,нийгэм судлалын багш
- Багш, Бага ангийн багш
- Аялал жуучлын менежер
 Давуу тал:
  • Сургалт чанартай, дотоод гадаадын оюутныг 15 жил сургаж төгсгөсөн чанартай сургалт, туршлага
  • Сургалтыг орчин үеийн техник технологийг ашиглан шинэлэг, сонирхолтой хэлбэрээр явуулна.
  • Төгсөх ангидаа оюутан зайнаас суралцах боломжтой
  • Хотын аль ч дүүргээс сургуульдаа нэг унаагаар ирнэ 
ОЮУТАНД ҮЗҮҮЛЭХ ТЭТГЭЛЭГ, ХӨНГӨЛӨЛТ
ТЭТГЭЛЭГ
  • Монгол Улсын Засгийн Газрын 177-р тогтоолын 2.1.1, 2.1.2, 2.1.3, 2.1.4, 2.1.5, 2.1.6, 2.1.7, 2.1.8-р заалтын дагуу оюутныг тэтгэлэгт хамруулна.
  • Амжилттай суралцаж байгаа оюутан захирлын нэрэмжит болон хамтран ажилладаг байгууллагуудын тэтгэлэгт хамрагдах боломжтой
ХӨНГӨЛӨЛТ
  • Улсын чанартай олимпиадад, улсын чанартай уралдаан тэмцээнд амжилттай оролцсон сурагчийг тухайн мэргэжлийн чиглэлээр нь шалгалтгүй шууд элсүүлнэ.
  • Улс болон аймаг орон нутагт зохиогдсон яруу найргийн наадамд шагналт байр эзэлсэн сурагчийг монгол хэл, уран зохиолын ангид шалгалтгүй шууд элсүүлнэ.
  • 2 болон түүнээс дээш улирал дараалан онц суралцаж, эрдэм шинжилгээ, удирдан зохион байгуулах ажлын амжилт гаргасан оюутны сургалтын жилийн төлбөрийг 50 хүртэл хувиар хөнгөлнө.
  • “Оюутны гарын авлага” номыг үнэ төлбөргүй олгоно.  

Monday, April 11, 2011

Увс нуурын ай сав газар

Увс нуурын ай сав Монгол орны хамгийн том талбайтай Увс нуураар нэрлэгдсэн энэ ай сав нь Төв Азийн хойд захын гадагш урсгалгүй ай сав бөгөөд Евро Азийн зүүн бүсийн 12 хамгаалалттай газрын биологийн гол төрөл зүйлүүдийг  төлөөлдөг экосистемийн томоохон хүрээ бүхий газар нутаг юм. Тус ай савын талын бүсийн экосистем нь дэлхийд ховордсон шувууд, говь цөлийн бүс нь ховор болон ховордсон мэрэгч амьтад, уулархаг бүс нь ирвэс, аргаль, янгирын өлгий нутаг болдог. Гадагш урсгалгүй, давст Увс нуурын систем нь уур амьсгал болон усны зүй тогтлын хувьд олон улсын шинжлэх ухаанд чухал ач холбогдолтойд тооцогддог. Мөн Сибирээс өмнө зүгт нүүдэллэх нүүдлийн шувуудын дайран өнгөрөх чухал газар болдог. Дээрх бүх шалгуурыг үндэслэн Увс нуурын ай сав газрыг 2003 онд ЮНЕСКО “Дэлхийн гайхамшигт үнэт зүйл болох нь” зэрэглэлээр “Дэлхийн байгалийн өв”-ийн жагсаалтанд бүртгэж авсан.
Увс нуур, түүний цутгал голуудын ай сав, дагуу хар мод, хуш, улиас, зэгс, чацаргана, чихэр өвс, үхэр манжин зэрэг олон зүйлийн ургамал ургана. Бор гөрөөс, гахай, буга нутагшсаны гадна олон төрлийн жигүүртэн шувууд, загас жараахай байдаг. 245 зүйл шувууд энэ бүс нутагт бүртгэгдсэн бөгөөд нэн ховорт тооцогдох халбаган хошуут, цасч дэглий, ямаан сүүлт, итэлгэн цахлай, ухаа шумбуур, усны цагаан сүүлт бүргэд зэрэг ус намгийн шувууд бий.
увсчууд монголд чацарганаараа алдартай ммм амттай шүү

 нар жаргахых нуурын хажуухаас харах сайхан  шүү
  Увсын айл бүхэн  энэхүү жимсийг тариалдаг ард түмэн.

  Увс нуурын ус маш их давстай мөртлөө
 хүний  биед муугаар нөлөөх зүйлгүй.  Харинч  булбарай зөөлөн болгодог
 Нуураа хажуунаас хараад зогсож байхад үнэхээр гоо үзэмжийг нь хэлээд, хэлээд барагдашгүй билээ Давалгаа нь

увс нуурт маш олон шувууд цуглардаг

 Байгалийн бүх  бүслүүр нэг дор байдаг нь гайхалтай

  Увс нуурын ай савд байдаг бас нэг үзэсгэлэнт газар бол Бөөргийн элс юм
 Элс нь уулын хормойд нов ногоон тал.........................................................................
 Наса-гийн одон орны зураг Увс нуур

 Увс нуур

 Вансэмбэрүү  яг үүд хойморийн зайтай ургадаг

Увс нуур

Цагаан шувууд

 Хар элс 

 Алтан элс


 Алтан элс нь   дэлхийн хамгийн хойш түрж орсон элс юм
Алтан элс нь Увс нуурын хотгорын зүүн хэсэгт орших Бөөрөг Дэл элсний зүүн хэсгийг хамарна. 177 500 га талбайтай. Элсэн дороос эх аван урсдаг цэнгэг уст гол горхи, булаг шанд, баян бүрдүүд, элсний нүүлт зэрэг нь гадны нөлөөнд автагдаагүй унаган байгалийг нь хадгалан үлдэх зорилгоор улсын тусгай хамгаалалтанд авсан. Алтан элсний гарал үүсэл нь нэг талаас нуурын гаралтай дөрөвдөгч галавын хурдас, баруун хойт зүгээс байнга үлээх салхиар хуримтлагдсантай, нөгөө талаас суурь чулуулгийн өгөршилтэй холбоотой. Энд сөөгөнцөр, дэгнүүлт үетэн, алаг өвс бүхий элсний бүлгэмдэл голлоно. Элсний хаяа дагуу хэсэг нарс, шинэс, чацаргана ургана. Суусар, туулай, тарвага, мануул, атигдаахай байхаас гадна улирлын байдлаас хамаарч усны шувууд ирж зусна.

Wednesday, April 6, 2011

монгол маань ийм болцон байна гээд төсөөлөөд үздээ

  Улаанбаатар маань тун удахгүй ийм болноо яг л америк шиг.....................
 Шөнө нь яг өдөр гэж боддоо
 Хотын маань төв хэсэг

Сэлбэ гол дээгүүр ийм гүүр тавигдаад л ....................

 Залуусын очих дуртай усан оргилуур маань  дээгүүрээ гүүртэй  болно



 Хааяа мөрөөдөхөд гоё байдаг биздээ" Мөрөөдөхөд мөнгө төлөх " биш тийм биздээ  Монгол маань ийм болчвол гадагшаа явж буй залуусын урсгал  багасаж эх орондоо хийж бүтээх нь их байх болно.
 Улаанбаатар маань жинхэнэ залуусын хот болно.
 Дээр цэнхэртэх тэнгэртээ нэг ч утаагүй, дэргэдэх урсах голдоо зөндөө олон загастай
 гудамжаар алхах хүмүүс нь нүүрэндээ нэг ч гуниггүй....................
 би ийм монголыг хүсэж байна.
 Тиймээ бид ийм л эх орныг бүтэх болно
 залуусаа

Жинхэнэ ба жирийн найз гэж хэн бэ

 Би  тоолж барагдашгүй олон найзтай
Жирийн найз танайд зочлон ирчхээд зочин лугаа адил аашилдаг. Жинхэнэ найз бол хөргөгчийг чинь онгойлгон, өөртөө үйлчилдэг.

Жирийн найз чамайг уйлж байхыг хэзээ ч хараагүй байдаг. Жинхэнэ найзын мөр нь чиний нулимсанд норсон байх вий.

Жирийн найз чиний эцэг эхийн нэрийг ч үл мэднэ. Жинхэнэ найз ээж аавын чинь утасны дугаарыг хадгалсан байх вий.

Жирийн найз найран дээр чинь шил вино барьж ирнэ. Жинхэнэ найз найраас өмнө ирээд хоол унд хийлцэж, дууссаны дараа ч үлдээд угааж цэвэрлэхэд туслана.

Жирийн найз чамайг орондоо орсон хойно утасдлаа хэмээн уурлана. Жинхэнэ найз чамайг яагаад утасдалгүй удсан юм бэ хэмээн зэмлэх болно.

Жирийн найз чиний асуудлуудын тухай ярихыг эрмэлзэх болно. Жинхэнэ найз чиний асуудлуудыг шийдэхийг хичээх болно.

Жирийн найзтай нэг удаа маргахад л харилцаагаа таслах болно. Жинхэнэ найзтай хэрэлдсэн ч эргүүлэн утасдах болно.

Жирийн найз чамайг үргэлж хэрэгтэй үед нь туслахыг хүсдэг. Жинхэнэ найз бол чиний хэрэгтэй үед үргэлж чиний хамт байх болно.
 Найзтай болох 25 арга 
  1. Хэрвээ чи гоо сайхан төрөөгүй бол авъяас билэгтэй байгаарай. Авъяас билэггүй бол үргэлж инээж байгаарай
  2. Анд нөхөдтэй байхад хүний зан ааш их чухал нөлөөтэй. Хээнцэр дэгжин байж чадахгүй бол эгэл даруухан яваарай
  3. Бусадтай гар барилцахдаа удаан шиг бариарай. Анд нөхөртөө үнэнч байх хамгийн чухал.
  4. Юм бүхэнд өөрийгөө "би би" гэж товойлгоорой.
  5. Найзаасаа битгий мөнгө зээл.
  6. Зочноо албадаж гэр бүлийн альбомоо үзүүлсний хэрэггүй.
  7. Бусадтай хамт таксидах үедээ өөрөө жолоочийн хажууд сууж бай.
  8. Анд нөхрөө эзгүйд нь ч гэсэн магтаж байгаарай. Магтаалыг минь сонсохгүй дээ гэж битгий зовогтун.
  9. Бусад хүн чиний өмнө өөр хүнийг муулбал чи юу ч дуугарсны хэрэггүй, зөвхөн инээж л бай.
  10. Өөрөө машинтай бол дугуй унаж байгаа хүнтэй уулзсаны дараа битгий зориуд машинаа зогсоож ярилцаарай. Хүн чамайг машинаараа гайхуулж байна гэж бодно.
  11. Анд нөхрөө эмнэлэгт эргэхдээ чин сэтгэлээсээ хандаарай. "Зовсон цагт нөхрийн чанар танигдана" гэж үнэн үг шүү.
  12. Нэгэнт өнгөрсөн явдлыг эргэн сөхөх хэрэггүй.
  13. Өөрт чинь дургүй хүнийг хүндэлж яв.
  14. Ажил хэрэгтээ зарчимч хатуу, анд нөхөддөө элэгсэг зөөлөн, хамгийн гол нь хүний мөстэй байх хэрэгтэй.
  15. Өөрийгөө хэзээ ч битгий магтаж бай, харин өөрийгөө шүүмжилж бусдын итгэлийг олж болно.
  16. Бусдын сайн сайхан чанарыг нь олж харж, түүнийг нь хэлж урамшуулж яв.
  17. Бусдын тусыг хэзээ ч бүү мартаарай. Боломж олдвол хариулахыг мэрийж яваарай.
  18. Бусдын үгийг сайн сонсож сур.
  19. Хэнд ч "хүн" гэж харьц. Ямар ч царай зүс, ажил алба, амьдрал ахуйтай байж болно. Хүнийг бүү ялгаварлан дугаарлаж байгаарай.
  20. Юм ярихдаа "би" гэдгийг хааяа, "бид" гэдгийг ямагт хэрэглэж заншаарай.
  21. Асуух зүйлийг л асууж байгаарай.
  22. Хүн ихтэй газар аль болох бага яриарай.
  23. Бусдын саналыг хүлээн зөвшөөрмөөргүй бол "Бодож үзье", "үүнийг шийдэхэд хугацаа хэрэгтэй", "Би шийдэж чадахгүй байна", "Шийд гарсны дараа утсаар яръя" гэх мэтчилэн хариулж бай.
  24. Хүн бүхнээр өөрийгөө хүндэтгүүлнэ гэж битгий чармай. Тийм бололцоо байхгүй. Олонхи хүн чамайг хүндэтгэж байвал чи болж байна гэсэн үг.
  25. Өөрөө өөрийгөө тоож байгаарай.

Monday, April 4, 2011

Урт загварын пальто
 Богино загварын пальто
Хавар цаг ирж бүсгүй бүр хаврын пальто, гутал, богино юбкэндээ орох үе ирэх гэж байна. Хүн бүр ямар хувцас авахаа төлөвлөн байгаа энэ үедээ хувцас загварын сэтгүүл үзэн, хавар намрын хувцас загварын чиг хандлагыг ч мөн харгалзан үзэн толгойгоо гашилгаж суугаа байх.
  Энэ хавар  урьд оны загварууд бас хэрэглэгдэх юм байна.
 хөөрхөн бүсгүй



 Монгол орны хувьд савхи болон богино куртка ихэвчлэн өмсдөг  боловч энэ жил 70, 80 оны загварууд эргэн ирж хувцас загварт бас нэг өөрчлөлтийг харуулж байна.алаад жилийн түүхтэй Германы JOOP! брендийн энэ хавар зуны коллекцыг толилуулъя. Моодноос хоцрохыг хүсдэггүй ажил хэрэгч бүсгүйчүүдэд даруухан хирнээ хэний ч харцыг булаах загварууд нь таалагдана гэдэгт итгэж байна.
"Харвардад учирсан хоёр", "Диваажингийн шат" кинонуудаараа үзэгчдийн танил болсон Солонгосын алдарт жүжигчин, загвар өмсөгч Kim Tae Hee-ийн өвлийн загваруудаас  толилуулж байна. Манай орнуудын цаг уурын ялгаанаас шалтгаалан эдгээр өвлийн загварууд нь Монгол орны хаврын загвартай зохицох тул эдгээр загваруудаас санаа аваарай. Мөн гэрэлтдэг нимгэн нэхмэл даавуун хувцаснууд энэ хаврын нэг дүр тєрхөөр эргэн ирж байгаа юм байна. Өнгөрсөн 2010 онд энэ загвараар маш олон одууд гоёж байсныг та санаж байгаа байх.
Түүнчлэн 2010 оны хавар/зун, 2011 оны хавар/намрын хувцас загварын шоунууд дээр ч гэрэлтдэг загваруудыг түлхүү оруулж ирж байгаа юм байна.
Тэгэхээр гэрэлтдэг хувцсаар бие нэвт харагдам гэрэлтдэг нимгэн даавуугаар гоёсон бол та хувцас загварын тал дээр тун мэдрэмжтэйд тооцогдох болох нь ээ. 

Thursday, March 31, 2011

Компьютер

                    Компьютерийн архитектур
      1.1  Компьютерийг хэрхэн зохион бүтэсэн бэ?
Бид энэ хичээлээс эхэдж компьютертэй танилцана.
 Энэ нь шинэ ойлголт биш  юм.
 Компьютерийн  архитектур  гэдэгт  компьютерийн зохион байгуулалтын бүтэц,төхөөрөмжүүдийн тодорхойлт,компьютерийн ажиллах горимыг ойлгоно. Ихэнх шинжлэх ухаанд  техникийн түүхээс үзэхэд ямарваа зүйлийг зохион бүтээхэд байгалаас  ажиглан бүтээсэн байдаг.
 Тэгвэл компьютер нь юуг дууриасан бэ? Хүнийг өөрийг нь. Яагаад гэвэл хүн өөрийн биеэр хийдэг ажлаа компьютерээр хийлгэх гэж оролдсон төдийгүй. оюуны  хөдөлмөрийн бүтээмжээ дээшлүүлж, мэдээлэлтэй ажиллах боломжоо нэмэгдүүлэх зорилгоор түүнийг зохион бүтээсэн.
 Мэдээлэлтэй  ажиллахад хүний гүйцэтгэдэг дөрвөн үндсэн ажил байдаг.
-Мэдээлэл оруулах, хүлээн авах
-Мэдээлэл хадгалах / санах ой /
- Сэтгэх, тооцоолох / мэдээлэл боловсруулах /
- Мэдээлэл /гаргах/ дамжуулах
 Мэдээлэлтэй ажиллахдаа хүн   зөвхөн санаж мэдэж байгаа мэдээллийг ашиглах  төдийгүй ном, лавлах  гадаад эх үүсвэрүүдийг ихэвчлэн ашигладаг.
 Хүний тооцоолох ажлыг гүйцэтгэдэг  төхөөрөмж компьютерт бий.
- Оруулах нь гар хулгана
- Санах байгууламж нь санах ой
- Боловсруулах нь процессор
- Гаргах нь дэлгэц принтер
 Компьютерийн оюун ухааныг хүнийхтэй харьцуулж болохгүй компьютер нь өөрийн програмдаа байгаа командуудыг нарын чанд сахин биелүүлдэг бол хүн өөрийнхөө оюун ухааныг удирдаж чаддагаараа ялгаатай. Анх 1946 онд  Америкийн эрдэмтэн Джон фон Нейман нь компьютерийн төхөөрөмжийн ерөнхий схемийг анх боловсруулсан нь орчин үеийн компьютерийн ажиллах үндсэн  зарчим болсон
       1.2 Компьютерийн хөгжлийн түүх
1.2.1 механик тооцоолох төхөөрөмж
 1642 онд анх Б. Паскаль араатай тооцоолох төхөөрөмж бүтээсэн.
 Яагаад Б. Паскаль нь энэ төхөөрөмжийг бүтээх санааг олсон бэ? гэвэл түүний аав нь тухайн улсынхаа засгийн газарт  татварын ажил хийдэг  байсантай холбоотой юм.
1671 онд В. Лейбниц механик тооцоолох төхөөрөмж бүтээсэн
 1866 онд W.T. Odhner механик тооцоолох төхөөрөмж бүтээж, түүнийгээ дэлгэрүүлсэн
 Энэ нь  механик тооцоолох төхөөрөмжийг хөндлөн хөшүүргээр эргүүлдэг тооцоолох төхөөрөмж болгон сайжруулж 1878 онд  дэлхийд анх бодит амьдралд ашиглах  жижигхэн хэмжээтэйгээр  худалдаанд гаргасан.
1.2.2 Автомат тооцоолон бодох төхөөрөмж
 1834 онд Ч. Бейбидж аналитик машины төсөөллийг гаргасан.
 Энэ хүн 19-р зууны английн математик бөгөөд, түүний судалгаа хийсэн  аналитик машин нь одоо үеийн компьютерийн эх үндэс юмаа.
1889 онд H. Hollerith  нь цоолдог картын систем бүтээсэн.
1.2.3 Цахилгаан, электрон автомат тооцоолол хэрэгжсэн нь
 -1939 он Атана Софт, Бэрри нь АВС ламптай машин бүтээсэн
-1941 он Zuse нь Z3-г бүтээсэн
-1943 он  АЙкэн нь МАРК-1-ийг бүтээсэн
-1946 он Мооклий ба Эккарт нь ENIAC-ийг бүтээсэн
-1949 он Вейркус нь програмаа дотроо агуулдаг, өөрчилж болдог EDVAC-ийг бүтээсэн
-1951 он Мооклий ба Эккарт нь  UNIVAC- компьютерийг  худалдаанд зориулан бүтээсэн
-1952 он Нейманы програмаа дотроо агуулсан өөрчилж болдог EDVAC-ийг бүтээсэн.
-1958 он Транзисторыг логик элемент болгон ашигласан компьютер бүтээсэн.
-1964 он  Интеграл схем ( IC )-г логик элемент  болгон ашигласан  компьютер бүтээсэн
 Эдгээр нь анх компьютер үүссэнтэй холбоотой бүтээсэн зүйлүүд юм. Харин орчин үед Эдгээрээс илүү хүчин чадалтай компьютерийг бүтээдэг болсон.
1971 оноос хойш  микро компьютерийг бүтээж эхэлсэн. Одоо үед  эндээс илүү  жижигхэн компьютер бүтээдэг болсон. Энэ нь цаашид улам  их хөгжих болон гэдэгт итгэлтэй
 байна.

Monday, March 28, 2011

Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр


                                                   Ээлжит хичээлийн хөтөлбөр
Хичээлийн сэдэв:  y=ax функцийн чанарууд : Илтгэгч тэгшитгэл , тэнцэтгэл биш бодох
Хамрах хүрээ :  9-р анги ( Жирийн ).
Хэрэглэгдэхүүн : Анги , самбар, шохой, үзүүлэн таниулах тараах  материал, проектор.
Хичээлийн хэлбэр : Үйлийн баримжааг ялган таньж эзэмшихүй хэлбэрээр .
Хичээлийн хэрэгцээ: Хүүхдийн суурь хэрэгцээ буюу харилцах , хөгжих , судлах , өөрийгөө илэрхийлэх гэх мэт.
 Хичээлийн агуулга:
Агуулгын тогтолцоо
Ур ухаан

Судлагдахуун

Мэдлэг
- Дэвтэр дээрээ координатын хавтгай зурах
- Хэрэглэгдэх хувьсагч тоо зэргийг дүрслэн бичих
- y=2x+1 шугаман функцийн графикийг байгуулах

·         Функц гэж юу вэ?
·         Түүнийг хэрхэн хэрэглэх вэ?
·         Тэгшитгэл тэнцэтгэл бишийн  талаарх ойлголт


Хичээлийн зорилго :  y=ax функцийн чанаруудыг таниулж эзэмшүүлэх, сургалтанд ашиглах чадвар төлөвшүүлэхийн зэрэгцээ илтгэгч тэгшитгэл тэнцэтгэл бишийг  бодох аргачлалд сургах.
Хичээлийн зорилт:   Дээрх сэдвийн хүрээнд дараах зорилтуудыг эзэмшинэ.
Зорилт
хэлбэр
Биелэлт
·         K1-Судлах сэдлийг төрүүлэх, энгийн бөгөөд ойлгомжтой хэлбэрээр.
·         K2-Илтгэгч функцийн чанаруудыг  амьдрал орчны жишээн дээр тайлбарлан ойлгуулах.
·         K3-Илтгэгч тэгшитгэл тэнцэтгэл бишийг ялган таниулж нэршүүлэн дадалжуулах.
·         K4-Хэрэглэгдэх нэр, томъёо, үгсийг сайтар тайлбарлан өгөх .
·         K5-Гүнзгийрүүлэн судлахад дөхөм болгох.
Шинэ мэдлэг олгох
/Анги хамт олноор
сурагчид биеэ даагаад/







Арга зүй :
Арга зүй
Хичээлийн хэлбэр 

Хичээлийн арга
Хичээлийн хэрэглэгдэхүүн
Анги нийтээр ажиллах , багаар ажиллах , хосоор ажиллах ,багштай харьцан ажиллах
Тайлбарлан таниулах  , харилцан ярилцах , харьцуулан жиших, дүгнэн ярилцах 
Сурах бичиг , дэвтэр ,үзэг үзүүлэн ,
 Агуулгын залгамж холбоо :
Агуулгын залгамж холбоо
Өмнө судласан
Одоо судлах
Цаашид судлах
ü      2-хувьсагчтай Тэгшитгэл тэдгээрийн систем .
ü      2-хувьсагчтай Тэнцэтгэл биш тэдгээрийн систем.
ü      Илтгэгч функц.
ü      Рациональ илтгэгчтэй зэрэг ,чанар.
y=ax функцийн чанарууд .
ü      Логарифм (нэгж хичээлийн сэдэв ).


Хичээл явагдаж байх үед анхаарах зүйлс
·         Завсарлагааны хугацаа дуусч хичээлийн цаг эхлэх үед сурагчид дэвтэр ном , бусад хэрэглэгдэх зүйлсийг ил гарган байр байрандаа сууцгаасан байх.
·         Хичээлийн хугацаанд өөр зүйлд сатаарахгүй зөвхөн багшийн хэлж ,ярьж ,зааж байгаад анхаарлаа хандуулах.
·         Багшийг хичээл тайлбарлаж байхад анхааралтай сонсож ,бичиж ,тэмдгэлэх.
·         Идэвхтэй оролцох мэдэхгүй ойлгохгүй байгаа зүйлээ хичээлийн дараа асууж лавлах.
 Сургалтын орчин: Гэгээтэй нарны гэрэл ээсэн, цэцэг ургамлаар элбэг ямарваа нэгэн сурагчдын залхууг хүргэх хүчин зүйл үгүй орчны хувьд тохилог хичээл заалт явагдахад
тохиромжтой .







Хичээлийн явц:
Хичээлийн цаг / 40минут/
Хичээлийн элемент
Суралцах үйл ажиллагаа /Сурагчийн зүгээс/
Заах үйл ажиллагаа /Багшийн зүгээс/
Анхаарах үнэлэх зүйл
(3)’
Сэдэл төрүүлэх ба сэргээн  сануулах шат
Багштай мэндлэн суугаад багшийн ярихыг анхааралтай сонсох сэргэлэн цовоо байх
Сурагчидтай мэндлэн ирц бүртгэх гэрийн даалгавараа шалгах
Сурагчдыг бэлэн болж байгааг анхааран хичээлээ эхлүүлнэ.
(15)’
Асуудал дэвшүүлэх

Өнөөдрийн хичээлийн сэдвийн хүрээнд багшийн хэлж ярьж буйг сайтар бичиж тэмдгэлэн авах мөн
Орох хичээлийн сэдвийг танилцуулах, хичээлтэй холбоотой сэдэл төрүүлэх үүднээс богино хэмжээний жишээ сонирхуулан үндсэн хичээлдээ орох ингээд дуусмагц сурагчдад тодорхойлолт болон хичээлд хэрэглэгдэх үг үсэг тэмдэглэлүүдийг хэлэн бичүүлэх, тухай бүр дээр нь бяцхан тайлбар өгөх гэх мэт сурах бичгийн 119-121 хуудас хооронд .

Сурагчдыг бүгдийг нь хичээлд хамруулан , анхаарлыг нь зөвхөн хичээлрүү хандуулна.
(10)’
Асуудал шийдвэрлэх
Шинэ мэдлэг бүтээх тайлбарлах
Сэдвийн хүрээнд судлагдах функцүүдийн бэлтгэсэн загварыг харан багшийн тайлбарлаж буйтай тулган дотроо дүгнэлт хийх түүнчлэн зэргийн чанаруудыг дэвтэртэй тэмдэглэн авах.
Үзүүлэн таниулах материалыг тараан өгч түүн дээр тулгуурлан сурагчдад хичээлээ  заах түүнчлэн жишээ бодлого бодож өгөх
Сурагчдын хэрхэн хийж байгааг хянан ажиглаж , урамын үгээр урамшуулан идэвхжүүлнэ.
(10)’
Бататгах дүгнэх
Энэ үесэд сурагч бүр багшийн өгсөн даалгаврыг амжилттай гүйцэтгэх
Багш дээрх агуулгын хүрээнд сурагчдаар дасгал бодлого бодуулж тодорхой нэг сурагчийг самбарт гаргах алдаа оноо дээр нь дүгнэлт хийх
Ойлгоогүй зүйлийг тайлбарлан өгнө.
(2)’
Гэрийн даалгавар
Гэрийн даалгавраа тэмдгэлэх
Гэрт сурах бичгийн 120-122 дасгал бодлого бодох
Дасгал бодлого сурах бичгээс тэмдгэлүүлэх
Сурагчдын гэрийн даалгавараа тэмдгэлэн авч буйг анхаарна.



Хавсралт :
Илтгэгч функцийн чанарууд :
a>0 , a=1 y=ax илтгэгч функц нь дараах чанаруудтай байна .
(1) Тодорхойлогдох муж нь   x € ]-∞;∞[ ;
(2) Утгын муж нь   y € ]0;∞[ ;
(3) a>1 үед y=ax функц нь өсөх функц байна.
(4) 0<a<1 үед y=ax нь буурах функц байна.
(5)  ординат тэнхлэгийн y=1 цэгээр огтлоно.
(6) ox тэнхлэгрүү хязгааргүй ойртоно.
                               
a)                                                5-р зураг                                         b)

Эдгээр чанаруудаас    :      ax=ay     x=y
                                             a>1 үед ax>ay      x>y
                                             0<a<1 үед ax>ay      x<y ийм дүгнэлт хийж болох ба эндээс тэгшитгэл , тэнцэтгэл бишийг бодоход өргөн хэрэглэгдэнэ.
Тэгшитгэл ба тэнцэтгэл бишийг бод:

a)      Rectangular Callout: 3-р Бодлогыг 3x=a гэх орлуулгын аргаар бодож гаргах.(8+6x =5                              
b)     6*xx<13
c)      9x- 12*3x+ 27 < 0